-
1 әзерләү
перех.1) гото́вить, приготовля́ть/пригото́вить; подготовля́ть, подгота́вливать/подгото́вить (рукопись к набору, машину к пуску)дәрес әзерләү — гото́вить уро́к
техниканы чәчүгә әзерләү — подгота́вливать те́хнику к посевно́й
2) загота́вливать, нагота́вливать/нагото́вить, запаса́ть, запаса́ться; припаса́ть || загото́вкакышка утын әзерләү — загота́вливать дрова́ на́ зиму
терлек азыгы әзерләү — загото́вка кормо́в
3) гото́вить, пригото́вить, стря́пать || приготовле́ниеиртәнгелекне әзерләү — гото́вить за́втрак
кичке ашны әзерләү — гото́вить у́жин
4) производи́ть, де́лать, изготовля́ть ( лекарственные препараты)• -
2 әзерләүче
-
3 утын
сущ.1) дрова́ || дровяно́йкаен утыны — берёзовые дрова́
имән утыны — дубо́вые дрова́
коры утын — сухи́е дрова́
утын яру — коло́ть дрова́
ботак утын — верши́нник
2) перен.; прост.; см. утын түмәре•- утын әрдәнәсе
- утын балтасы
- утын кисүче
- утын сарае
- утын тукмагы
- утын хәзерләү
- утын чанасы
- утын яручы••утын вату — неол. налома́ть дров
-
4 утын хәзерләү
дровозагото́вки -
5 хәзерләп кую
1) подгото́вить, пригото́витьбарлык белешмәләрне хәзерләп кую — подгото́вить все спра́вки
2) запасти́сь, загото́витькышка утын хәзерләп кую — загото́вить дрова́ (запасти́сь дрова́ми) на́ зиму
-
6 ит
сущ.1) мя́со || мясно́йсимез ит — жи́рное мя́со
ит бәлеше — мясно́й пиро́г, пиро́г с мя́сом
ит юкта үпкә тансык — (посл.) на безры́бье и рак ры́ба
үгез үлсә - ит, арба ватылса - утын — (посл.) бык издо́хнет - мя́со (бу́дет), теле́га слома́ется - дрова́ (бу́дут) ( о беспечном человеке)
ит хәзерләү оешмасы — мясозаготови́тельная организа́ция
ит тапшыру планы — план мясопоста́вок
3) мя́коть ( тела человека и животного)бармакны итенә кадәр кисеп керү — поре́зать мя́коть па́льца
4) мы́шца, му́скулбеләк итләре — мы́шцы рук
5) мя́коть (ягод, плодов)ите калын кавын — мяси́стая ды́ня
•- ит машинасы
- ит тарткыч
- ит терлеге
- ит түшкәсе
- ит үсү
- ит чабучы
- ит чапкычы
- ит шулпасы••ит бүкәне — толстя́к, толсту́ха, толстопу́зый, ту́мба
ит куну — попра́виться, набра́ть вес, войти́ в те́ло; прибавля́ть в ве́се, жире́ть ( о животных)
ит тә юк, йон да (сөт тә) юк — ни ры́ба ни мя́со; ни то ни сё
ите белән ертып (аерып) алу — с мя́сом вы́рвать (или оторва́ть) (пуговицу)
ите сезгә (сиңа), сөяге безгә (миңа) — бей как хо́чешь, то́лько ко́сти не лома́й (о ребёнке, отданном на обучение)
ите сөягенә ябышкан — ко́жа да ко́сти, исхуда́лый, то́щий
итен чәйнәү — прост. спле́тничать, перемыва́ть ко́сточки ( кому), суда́чить
-
7 хәстәрләү
перех.; разг.1) см. хәзерләү 1), 2)табын хәстәрләү — накрыва́ть стол
юлга әйберләр хәстәрләү — гото́вить (собира́ть) ве́щи в доро́гу
кышка утын хәстәрләү — загота́вливать на́ зиму дрова́
2) диал. забо́титься (о ком-л.), воспи́тывать (кого-л.) (ребёнка)•
См. также в других словарях:
утын — и. 1. Ягар өчен кисеп һәм ярып әзерләнгән агачлар 2. күч. сөйл. УТЫН АГАЧЫ – Мәгънәсез, аңгыра кеше тур.. УТЫН БАЛТАСЫ – Утын яру өчен авыр калын балта; рус. Колун … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әрдәнә — и. 1. Билгеле бер озынлыкта кисеп, ярып әзерләнгән утын. Шундый утынның тигез өеме 2. Нәр. б. тигезләп өелгән рәте (төзү материаллары һ. б.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
